ΑΡΠΑΓΗ ΠΕΡΣΕΦΟΝΗΣ

(του ερευνητή νομισματολόγου Αστερίου Τσίντσιφου)

Η ΑΡΠΑΓΗ ΣΕ ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΑ ΣΤΙΣ ΑΙΓΕΣ

      Οι Μακεδόνες ήξεραν πώς να αποδώσουν την αρπαγή της Περσεφόνης. Απόδειξη είναι η τοιχογραφία σε Μακεδονικό τάφο στις Αιγές (βλέπε εικόνα). Ο Πλούτωνας με το σκήπτρο του και το τέθριππο αρπάζει με τη βία την Περσεφόνη. Αυτή ημίγυμνη, εκτινάσσετε με τα χέρια απλωμένα προς τα πίσω, στην απεγνωσμένη προσπάθειά της να διαφύγει. Η γλώσσα του σώματος είναι αναμφισβήτητη. Αιώνες αργότερα, το θέμα της «αρπαγής», εμφανίστηκε σε νομίσματα πολλών πόλεων (βλέπε παρακάτω), του Ρωμαιοκρατούμενου τότε κόσμου. Η «συνταγή» απεικόνισης της αρπαγής δεν χάθηκε και ενώ αυτή δεν αναγράφεται πουθενά, όλοι ξέρουν στη θέαση ότι πρόκειται για αυτή.    

ΚΥΖΙΚΟΣ: Στην Κύζικο της Μυσίας στον Ελλήσποντο, έχουμε ίσως την πιο καλλιτεχνική απεικόνιση της αρπαγής. Εκεί ο καλλιτέχνης αφαιρεί το σκήπτρο από τον Πλούτωνα, όμως του δίνει βασιλικό μανδύα. Ο μανδύας στα νομίσματα, ήταν γνώρισμα βασιλιάδων και μόνο. Ο τοπικός άρχοντας Γάιος Φλάβιος Τρόφιμος, που έδωσε την εντολή κοπής αυτού του νομίσματος, προσέθεσε και τον έρωτα να ίπταται πάνω από το τέθριππο.  

                                   

ΣΤΟΒΟΙ στην Παιονία (Καρακάλλας 198 – 217 μΧ.)

ΣΑΡΔΕΙΣ στη Λυδία (Αδριανός 117 – 138 μΧ.)

ΙΕΡΑΠΟΛΙΣ στη Φρυγία (αυτόνομο 1^ου – 2^ου αιώνα μΧ.)

ΚΑΣΑΙ στην Κιλικία (Φίλιππος Β΄244 – 249 μΧ.)

ΜΑΓΥΔΟΣ στην Παμφυλία (Ιουλία Σοαίμια 218 – 222 μΧ.)

ΚΟΙΝΟ ΙΟΝΩΝ (Αντωνίνος ο ευσεβής 138 – 161 μΧ.)

      Την ίδια εικόνα έχουμε στην ΕΝΝΑ της Σικελίας, στις Τράλλεις και τη Σεβάστεια της Φρυγίας, στη Μοστένη, στον Γόρδειο και την Μαιονία της Λυδίας, στη Νύσσα της Συρίας, στην Καράλλια, στην Σύεδρα και στον Κολύβρασσο της Κιλικίας, στην Πτολεμαΐδα της Φοινίκης, στην Σαμάρια της Ιουδαίας και στο Πανεμότειχος της Πισιδίας
.   

ΨΗΦΙΔΩΤΟ ΑΝΑΣΚΑΦΗΣ ΜΝΗΜΕΙΟΥ «ΚΑΣΤΑ»

      Πάλι πολλούς αιώνες μετά, σε περίοδο κρίσης και άρα σε περίοδο εκπτώσεων, αναγνωρίστηκε αρπαγή Περσεφόνης βάση των νέων δεδομένων. Τα τέσσερα άλογα έγιναν δυο και το σκήπτρο αφαιρέθηκε. Η βασιλεία άλλωστε καταργήθηκε εδώ και σαράντα χρόνια. Η Περσεφόνη κρατιέται από το άρμα για να μη πέσει, σαν να συμβιβάστηκε στη μοίρα της και έτσι κατάφερε να έχει τη φορεσιά της ακέραιη.

      Θα μπορούσε να είναι το ψηφιδωτό αρπαγή της Περσεφόνης, μόνο αν ήταν σύγχρονης κατασκευής και φτιαγμένο από άσχετο καλλιτέχνη. Όμως δυστυχώς για πολλούς, η κατασκευή είναι αρχαία και ο καλλιτέχνης μόνο την αρπαγή της Περσεφόνης δεν ήθελε να απεικονίσει.